.
Μια γελοιογραφία, που δημοσιεύτηκε το 1877 στο περιοδικό “Hayal”, υπήρξε αρκετή για να καταδικαστεί σε ποινή φυλάκισης ο σημαντικότερος και διασημότερος Ρωμιός δημοσιογράφος-εκδότης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο Θεόδωρος Κασάπης (Τeodor Kasap). Τι απεικόνιζε αυτή η περίφημη γελοιογραφία; Τον Καραγκιόζη, αλυσοδεμένο, και τον Χατζηαβάτη να τον ρωτάει: «Τι χάλι είναι αυτό Καραγκιόζη;». Κι εκείνος να τού απαντά: «Η ελευθερία στο πλαίσιο του νόμου».
Σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου, κανείς- εκτός από τους ερευνητές- δεν γνωρίζει τον Θεόδωρο Κασάπη. Γεννήθηκε στην Καισάρεια στις 10 Νοεμβρίου του 1835. Μετά το θάνατο του πατέρα του, ο οποίος ήταν δημοσιογράφος, πήγε στη Κωνσταντινούπολη, όπου δούλεψε ως παραγιός, ενώ παράλληλα φοιτούσε στο Ρωμέικο Σχολείο του Κουρούτσεσμε. Με τη βοήθεια ενός Γάλλου αξιωματικού, πήγε το 1856, στο Παρίσι, όπου σπούδασε και εργάστηκε για περίπου εφτά χρόνια ως ιδιαίτερος γραμματέας του μυθιστοριογράφου Αλέξανδρου Δουμά-πατέρα.
Όταν επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη, εργάστηκε ως συντάκτης της γαλλόφωνης εφημερίδας «Etoile d' Orient», ενώ στις 24 Νοεμβρίου του 1870 εξέδωσε την πρώτη, στην ιστορία του οθωμανικού Τύπου, εβδομαδιαία, σατιρική αντιπολιτευόμενη επιθεώρηση «Le Diogene», αρχικά στα γαλλικά και αργότερα στα ελληνικά, με τον όνομα «Διογένης» και στα τουρκικά με το όνομα « Diyojen». Ο «Διογένης» κυκλοφορούσε τρεις φορές την εβδομάδα και θεωρείται το αρχαιότερο σατιρικό περιοδικό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Κυκλοφόρησε μέχρι το 1872 και εκδόθηκαν συνολικά 183 τεύχη. Με τις πολιτικού περιεχομένου γελοιογραφίες, που δημοσίευε ο Κασάπης, επέκρινε το απολυταρχικό, οθωμανικό καθεστώς, τασσόμενος υπέρ της ισότητας, της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της νομιμότητας.
Η έναρξη της δραστηριότητάς του συνέπεσε με την έναρξη ενός καθεστώτος αυστηρής λογοκρισίας και γι' αυτό δέχτηκε έντονες πιέσεις, επισημαίνει σε άρθρο του ο επίκουρος καθηγητής της Σχολής Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου του Έρτζιγιες, Χαμζά Τσακίρ. Επειδή ο Κασάπης τόλμησε να σχολιάσει, μέσω της σάτιρας, το αυταρχικό καθεστώς, τιμωρήθηκε τρεις φορές, με κλείσιμο του «Διογένη», η κυκλοφορία του οποίου απαγορεύτηκε οριστικά μετά την έκδοση του 183ου τεύχους.
Τους λόγους για τους οποίους επιβλήθηκε προσωρινή παύση κυκλοφορίας στο «Διογένη», τους πληροφορούμαστε από τον Χαμζά Τσακίρ. Η πρώτη ποινή παύσης της κυκλοφορίας, για 1,5 μήνα, επιβλήθηκε μετά την κυκλοφορία του 4ου τεύχους, στο οποίο ο Κασάπης είχε σχολιάσει το ταξίδι του Σάχη του Ιράν στη Βαγδάτη. Η δεύτερη ποινής παύσης της κυκλοφορίας, για 15 ημέρες, επιβλήθηκε για σχόλιά του στα τεύχη 14 και 15, ενώ ποινή παύσης 2 μηνών τού επιβλήθηκε για άσεμνα ανέκδοτα, που δημοσιεύτηκαν στο τεύχος 121 και για προσβλητικά για την κυβέρνηση σχόλια στο τεύχος 123. Ο Θεόδωρος Κασάπης δέχτηκε συνεχώς επιπλήξεις για τα σχόλια στο «Διογένη», μέχρι που επιβλήθηκε η ποινή της οριστικής παύσης της κυκλοφορίας του περιοδικού, στις 9 Ιανουαρίου του 1873.
Ο Θεόδωρος Κασάπης δεν το έβαλε κάτω. Μετά την απαγόρευση της κυκλοφορίας του «Διογένη» εξέδωσε το «Çıngıraklı Tatar» (Κουδουνάτος Τάταρος) στα τουρκικά και στα ελληνικά και όταν τον έκλεισαν κι αυτόν, προχώρησε στην έκδοση των εφημερίδων , Έπειτα προχωρεί στην έκδοση του Μώμου και της τουρκικής Hayal. Ενώ ο Μώμος και η Hayal, αντιμετώπιζαν αλλεπάλληλες απαγορεύσεις κυκλοφορίας,ο Κασάπης προχώρησε στην έκδοση της τουρκικής ημερήσιας πολιτικής εφημερίδας İstikbal (Μέλλον), τον Αύγουστο του 1875. . Λόγω της γελοιογραφίας που δημοσιεύτηκε στη «Hayal», καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης και αναγκάστηκε να καταφύγει στην Ευρώπη. Έπειτα από λίγα χρόνια αμνηστεύτηκε και επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη, όπου εργάστηκε μέχρι το τέλος της ζωής του, το 1905, ως βιβλιοθηκονόμος στο Παλάτι.
Α. Φωτοπούλου
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Μια γελοιογραφία, που δημοσιεύτηκε το 1877 στο περιοδικό “Hayal”, υπήρξε αρκετή για να καταδικαστεί σε ποινή φυλάκισης ο σημαντικότερος και διασημότερος Ρωμιός δημοσιογράφος-εκδότης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο Θεόδωρος Κασάπης (Τeodor Kasap). Τι απεικόνιζε αυτή η περίφημη γελοιογραφία; Τον Καραγκιόζη, αλυσοδεμένο, και τον Χατζηαβάτη να τον ρωτάει: «Τι χάλι είναι αυτό Καραγκιόζη;». Κι εκείνος να τού απαντά: «Η ελευθερία στο πλαίσιο του νόμου».
Σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου, κανείς- εκτός από τους ερευνητές- δεν γνωρίζει τον Θεόδωρο Κασάπη. Γεννήθηκε στην Καισάρεια στις 10 Νοεμβρίου του 1835. Μετά το θάνατο του πατέρα του, ο οποίος ήταν δημοσιογράφος, πήγε στη Κωνσταντινούπολη, όπου δούλεψε ως παραγιός, ενώ παράλληλα φοιτούσε στο Ρωμέικο Σχολείο του Κουρούτσεσμε. Με τη βοήθεια ενός Γάλλου αξιωματικού, πήγε το 1856, στο Παρίσι, όπου σπούδασε και εργάστηκε για περίπου εφτά χρόνια ως ιδιαίτερος γραμματέας του μυθιστοριογράφου Αλέξανδρου Δουμά-πατέρα.
Όταν επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη, εργάστηκε ως συντάκτης της γαλλόφωνης εφημερίδας «Etoile d' Orient», ενώ στις 24 Νοεμβρίου του 1870 εξέδωσε την πρώτη, στην ιστορία του οθωμανικού Τύπου, εβδομαδιαία, σατιρική αντιπολιτευόμενη επιθεώρηση «Le Diogene», αρχικά στα γαλλικά και αργότερα στα ελληνικά, με τον όνομα «Διογένης» και στα τουρκικά με το όνομα « Diyojen». Ο «Διογένης» κυκλοφορούσε τρεις φορές την εβδομάδα και θεωρείται το αρχαιότερο σατιρικό περιοδικό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Κυκλοφόρησε μέχρι το 1872 και εκδόθηκαν συνολικά 183 τεύχη. Με τις πολιτικού περιεχομένου γελοιογραφίες, που δημοσίευε ο Κασάπης, επέκρινε το απολυταρχικό, οθωμανικό καθεστώς, τασσόμενος υπέρ της ισότητας, της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της νομιμότητας.
Η έναρξη της δραστηριότητάς του συνέπεσε με την έναρξη ενός καθεστώτος αυστηρής λογοκρισίας και γι' αυτό δέχτηκε έντονες πιέσεις, επισημαίνει σε άρθρο του ο επίκουρος καθηγητής της Σχολής Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου του Έρτζιγιες, Χαμζά Τσακίρ. Επειδή ο Κασάπης τόλμησε να σχολιάσει, μέσω της σάτιρας, το αυταρχικό καθεστώς, τιμωρήθηκε τρεις φορές, με κλείσιμο του «Διογένη», η κυκλοφορία του οποίου απαγορεύτηκε οριστικά μετά την έκδοση του 183ου τεύχους.
Τους λόγους για τους οποίους επιβλήθηκε προσωρινή παύση κυκλοφορίας στο «Διογένη», τους πληροφορούμαστε από τον Χαμζά Τσακίρ. Η πρώτη ποινή παύσης της κυκλοφορίας, για 1,5 μήνα, επιβλήθηκε μετά την κυκλοφορία του 4ου τεύχους, στο οποίο ο Κασάπης είχε σχολιάσει το ταξίδι του Σάχη του Ιράν στη Βαγδάτη. Η δεύτερη ποινής παύσης της κυκλοφορίας, για 15 ημέρες, επιβλήθηκε για σχόλιά του στα τεύχη 14 και 15, ενώ ποινή παύσης 2 μηνών τού επιβλήθηκε για άσεμνα ανέκδοτα, που δημοσιεύτηκαν στο τεύχος 121 και για προσβλητικά για την κυβέρνηση σχόλια στο τεύχος 123. Ο Θεόδωρος Κασάπης δέχτηκε συνεχώς επιπλήξεις για τα σχόλια στο «Διογένη», μέχρι που επιβλήθηκε η ποινή της οριστικής παύσης της κυκλοφορίας του περιοδικού, στις 9 Ιανουαρίου του 1873.
Ο Θεόδωρος Κασάπης δεν το έβαλε κάτω. Μετά την απαγόρευση της κυκλοφορίας του «Διογένη» εξέδωσε το «Çıngıraklı Tatar» (Κουδουνάτος Τάταρος) στα τουρκικά και στα ελληνικά και όταν τον έκλεισαν κι αυτόν, προχώρησε στην έκδοση των εφημερίδων , Έπειτα προχωρεί στην έκδοση του Μώμου και της τουρκικής Hayal. Ενώ ο Μώμος και η Hayal, αντιμετώπιζαν αλλεπάλληλες απαγορεύσεις κυκλοφορίας,ο Κασάπης προχώρησε στην έκδοση της τουρκικής ημερήσιας πολιτικής εφημερίδας İstikbal (Μέλλον), τον Αύγουστο του 1875. . Λόγω της γελοιογραφίας που δημοσιεύτηκε στη «Hayal», καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης και αναγκάστηκε να καταφύγει στην Ευρώπη. Έπειτα από λίγα χρόνια αμνηστεύτηκε και επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη, όπου εργάστηκε μέχρι το τέλος της ζωής του, το 1905, ως βιβλιοθηκονόμος στο Παλάτι.
Α. Φωτοπούλου
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Γελοιογραφία,
Cartoon News
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου